Szczecin Günlükleri - Dzien Dobry Szczecin :)

GENEL

Polonya'nın Batı Pomeranya Voyvodalığı’nın 1999 yılından bu yana başkenti olan Szczecin Odra nehri boyunca uzanan yaklaşık 500.000 nüfuslu bir liman kentidir. Şehir 1871 ile 1945 yılları arasında Alman yönetiminde kalmıştır ve o dönemde "Stettin" olarak anılmıştır.1945'te Kızıl Ordu tarafından ele geçirilen şehir daha sonra Polonya'lı idarecilere teslim edilmiştir. Şehir savaş dönemindeki bombardımanlar neticesinde sosyal olduğu kadar mimari anlamında da yüksek tahribata maruz kalmıştır. Doğal olarak da günümüz Szczecin mimarisi 19. yüzyılın ikinci yarısı ve 20. yüyılın başlarının izlerini taşımaktadır. Şehrin sıradışı planlaması ziyaretçileri bir hayli şaşırtmaktadır. Özellikle yeşil alanlar, geniş caddeler ve bulvarlar, çiçeklerle bezeli kavşaklar beni çok etkilemişti. Szczecin mimari anlamda Paris mimarisiyle büyük benzerlikler taşımaktadır. Bunun nedeni ise şehrin Fransız şehir planlamacısı Georges-Eugène Haussmann'a ait bir tasırım kullanılarak 1880'lerde yeniden inşa edilmiş olmasıdır.

Şirin bir Avrupa şehri Szczecin. Görülecek çok fazla sayıda yeri olmasa da birkaç tane önemli tarihi bina, park ve sayfiye yeri mevcut. Pomeryan Kalesi, Tıp Fakültesi’nin bulunduğu tarihi bina, Papa Parkı, Brama Portowa (Kral Kapısı) ve benim en çok sevdiğim yer: Odra Nehri (kıyısında oturmaktan her zaman büyük keyif aldım) Bir de Avrupa’nın en büyük mezarlıklarından birine sahip şehir. Cadılar bayramında olursanız önde rahip ve rahibelerin bulunduğu büyük insan konvoyuna dahil olarak meşhur mezar ziyaretlerine de katılabilirsiniz Szczecin halkıyla birlikte. Milyonlarca mum yakılıyor mezarlıkta. Her mezar bir ışık cümbüşüyle kaplı oluyor. Benim gibi mezarlığın ıssız bölgelerindeki mezarların yakınlarında dolaşarak ölüm sessizliğinin ne olduğunu da bizzat yaşayarak öğrenebilirsiniz.

EKONOMİ

Szczecin'in ekonomisi çok güçlü olmasa da, 3 büyük tersanesi (bunlardan bir tanesi Polonya'nın en büyük üçüncü tersanesidir), çelik imalathaneleriyle, balıkçılıkla ve inanılmaz bir bağlılıkla sahip çıktıkları Bossman Bira şirketi (Adamlar kolay kolay başka bir bira markası tercih etmiyorlar) ile deyim yerindeyse kendi yağında kavrulan bir yapıya sahiptir. Şuna da değinmekte fayda var ki Avrupa Birliği fonlarından çeşitli yatırımlarda var. Şehirde bir kaç tane alışveriş merkezi var. Bunlardan bazıları Carrefour Turzyn (http://www.carrefour.pl/page/pl/handlowy/hipermarkety/znajdz-sklep/zachodniopomorskie/szczecin/carrefour-szczecin-turzyn/ ) ve içinde Real Hiper Market'in bulunduğu Galaxy Center (http://www.joneslanglasalle.pl/en-gb/services/casestudies/Galaxy.htm ).

.

KONAKLAMA, ALIŞVERİŞ ve GIDA

Alışveriş için çok uygun bir şehir değil Szczecin. Nike ve Adidas gibi dünyanın her noktasında bulabileceğiniz markaların dışında Zara, Levi's, Diesel vb. markaların şubeleri yok. Benim en sevdiğim alışveriş merkezi Medya Markt oldu(http://wikimapia.org/106665/Media-Markt-nie-dla-idiot%C3%B3w ). Dev gibi bir elektronik market. Ayrıca içeride kafeler, süs eşya dükkânları, süper market vb. var. Elektronik cihaz fiyatları Türkiye’ye göre çok uygun. Bazı ürünler 300-400 YTL daha ucuz. Bunun yanı sıra Media Markt’dan aldığınız ürünlerde Tax-Free uygulaması var. Faturanızı ve garanti belgenizi düzenlettirdikten sonra başka bir bölmede tax-free belgesini düzenlettiriyorsunuz. Varşova Havaalanı'nda check-in masasından geçtikten sonra dış hatlarda 11. yolcu bekleme salonunun hemen yanında tax-free ofisine gidip vergi olarak ödediğiniz paranızı geri alıyorsunuz ve kar üstüne kar edip, dört köşe oluyorsunuz :) Varşova Havaalanı’ndaki ki tax-free ofisi pek göze görünen bir yer değil. 11. perona ulaştığınızda bir görevliye sorun. Bu konuda son bir hatırlatma: havaalanında alkol ve sigara dışındaki herşey piyasa fiyatının üstünde.

Konaklamak için muhtelif büyüklükteki çeşitli otel ve pansiyonların yanı sıra şehir merkezinde Radisson Otel bulunmakta (http://www.szczecin.radissonsas.com/ ). Yeme-içme işi ise Türkler için biraz sıkıntılı olabilmekte. Zira bizim damak tadımıza hitap edebilecek pek dişe dokunur bir yemekleri yok. Şehrin her köşesinde fast-food ve Döner dükkânları. Dönerlerinin tadı Türkiye'de yapılanlara benzemiyor fakat yine de tavuk ve sığır eti olduğundan (kimi yerlerde nadirende olsa domuz etinden de yapılıyor) Müslüman perhizi açısından tehdit içermiyor :) Döner fiyatları biraz tuzlu. En ucuz 4 YTL'ye bulabiliyorsunuz. Diğer bir ilginç nokta ise 'rolo döner' diye adlandırdıkları bizim döner dürümün yanı sıra ağzını tıka basa salatayla doldurdukları yarım ekmek porsiyonları var. Tabi ağzı kapatılamayacak kadar fazla salata ile dolu olduğundan çatalla yiyorsunuz :) Ayrıca Mc Donalds, Pizza Hut, KFC ve Carrefour içindeki Yunan restorantı iyi birer alternatif teşkil ediyor. Bir de Alman Konsolosluğunun yakınında bütün dünya mutfaklarından çeşitli yemekler yapılan şık bir restoran vardı ama ismini hatırlayamıyorum. Çinli ve Kamboçyalıları da unutmamak lazım tabi. Çekik gözlü istilası Szczecin’e de ulaşmış durumda. Bunlar ya Çin malı çeşitli giyim eşyası satıyor, ya da içinde ne olduğunu bilmediğiniz uzak doğu yemekleri yapıp, bitşik dükkanda ki tek kollu canavarlara dadanıyorlar :) Gerçi ben bu tip gıdalara yönelmenizi tavsiye etmiyorum.

SPOR

Şehirde spor imkanları da yeterli oranda mevcut. Ülkemizde olduğu gibi Body-Building salonları oldukça revaçta. Bu -ekseriye ter ve ayak kokusuyla başı döndüren- mekanların alternatifi olarak ise fitness salonları bulunmakta ve Türkiye'de ki emsallerine nazaran daha uygun bir fiyatlandırma yapılıyor. Yeni sinema salonunun yakınlarında bir tanesine aylık 40 Ytl gibi bir ücret karşılığında üye olunabiliyor. Bunların yanı sıra Denizcilik Fakültesi yurdunun yanında bir de yüzme havuzu mevcut. Giriş ücreti 5-6 Ytl kadar. Benim hiç gitmediğim bir halı sahaları da var. Szczecin insanları futbola bizim kadar ilgi göstermeseler de, 2004-2005 senesinde Polonya 1. Ligine yükselen, Hakan Bayraktar'ın hülle transeferi sırasında gündeme gelen, Ömer Kaner'in yardımcı antrenörlüğünü yaptığı sıralarda oldukça popüler olmuş, hatta Türkiye'ye Galatasaray ile hazırlık maçı oynamaya gelip 6 yiyen Pogon takımının etkisiyle bu spora bir parça ilgi göstermişler. Pek entellektüel bir taraftar kitlesine sahip olmadığını gözlemlediğimi söyleyebilirim. Şu sıra alt liglerde mücale eden Pogon'un maçlarına gitmek gibi bir aktivite hazırlığına girerseniz çeşitli önlemler almanızda fayda olabilir zira Pogon taraftarları maça ellerinde bira şişeleriyle gidiyor ve müsabaka sırasında pek ayık olmayabiliyorlar :)

Spor ve eğlenceyi birleştiren muazzam bir yer var Szczecin’de. Şehirden tren ile 30 dakikalık bir mesafede bulunan Gryfino ilçesine kurulan aquapark Laguna. Peki, Laguna’yı emsallerinden ayıran nedir? Havuzlarda sıcak su olması elbette. Kışın – 10 dereceden 20 derecenin içine atlıyorsunuz. Dondurucu buzullardan şifalı kaplıcalra dalmak gibi birşey diye adlandıralım bu hissiyatımızı :) Nefis bir duygu. Ben 6 saat için 8 YTL ödemiştim. Komik bir rakam ( http://www.btmagellan.pl/oferty1504.html ).

ULAŞIM

Türkiye'den gelen (ekseriye Erasmus öğrencileri) ziyaretçiler için en mantıklı tercih Varşova'dan aktarma yaparak uçakla şehre ulaşmak olacaktır. Zira elinizde valizlerle dilini bilmediğiniz bir ülkede tren garını aramak çok da faydalı bir çırpınış olmayacaktır. Ayrıca bulsanız bile, dünyanın ağırlığına, trene in-bin çilesine, boş kompartıman bul sıkıntısına katlanmak çokta mantıklı değil kanımca. Trenle 6 saat gibi bir sürede ulaşılabilen Szczecin'e uçak 1.5 saatte ulaşmakta. Sürenin biraz uzun olmasının nedeni ise aktarma uçaklarının dıştan pervaneli eski tiplerden olması. Ben bu durumdan bayağı keyif almıştım çünkü başından sonuna kadar uçtuğumun farkındaydım :) Eski deyip korkmanıza gerek yok bu uçaklarda diğerleri kadar güvenli, sadece biraz daha yavaş. Uçakta muhtemelen size çikolata-meyve suyu-kola üçlemesi ikram edilecektir. Türkiye'de en azından sandiviç ve salata var :) Ben LOT (Polonya Hava Yolları) firmasının hizmet anlayışını çok takdir ettim herşeye rağmen. Memnuniyetim İstanbul bürosundaki Terry PATPAT isimli görevlinin muazzam yardımseverliği ile başladı. Daha sonra check-in masalarındaki LOT görevlileri uçakta ise host ve hostesler muhteşemdi. Yani gerek yer gerek kabin ekibinin güleryüzü ve yardımseverliğiyle LOT firmasına olan güvenim pekişti. Dönüşümden önce tam 5 kere tarih değişikliği yaptım. Bana en ufak bir sorun dahi yaşatmadılar. Ayrıca 25 kg olan valiz hakkımı bir hayli aşmama rağmen (ne kadar diye sakın sormayın) yine de sorun yaşamadım.

Polonya'nın demiryolu ağı, diğer Avrupa ülkelerinde de olduğu gibi oldukça düzenli. Şehirlerarası yolculuklarda Leh insanları otobüs kullanmayı sevmiyor ve treni tercih ediyor. Trenle Polonya'nın her noktasına ulaşmak mümkün. Tren konusunda şaşırtıcı olan husus ise biletlerin pahalı olması. Örneğin ben 6 saatlik Poznan yolculuğum için 40 YTL civarı bilet parası ödedim, üstelik kompartımanda filan da değildi koltuğum.

Szczecin'e gitmişseniz Berlin'in bir saat mesafede olduğu gerçeğinden yola çıkarak Almanya yolculuğuna çıkmanız muhtemel olacaktır (Hamburg ve Berlin'e yaptığım yolculuklardan bir başka yazıda söz edeceğim). Sabah 5'den akşam 9'a kadar her an Berlin’e giden bir minibüs bulabilirsiniz. Yolculuk için 15-20 YTL bilet parası ödeyeceksiniz. Berlin’e otobüsün yanısıra trenle de ulaşabilirsiniz. Öğrenciler için özel bir tarifeleri var. Öğrenciler için düzenlen 5 kişilik bir bilet alıyorsunuz, 25 Euro ödüyorsunuz, ve Berlin'e gidiş dönüş yolculuğunuzun yanı sıra, Berlin'in içinde yapacağınız otobüs, metro ya da tramvay yolculukları için ödeme yapmıyorsunuz. Tabi yaşınız benim gibi 25'in üstünde değilse çünkü Polonya'da 25 yaşın üstündeyseniz öğrenci sınıfına girmiyorsunuz.

Şehiriçi ulaşıma gelince tramvay ve otobüsle isteğiniz her yere gidebilirsiniz. Her yerde olduğu gibi üniversiteye gidenler tıka basa dolu oluyor :) Bilet ya da paso kullanıyorsunuz. Biletler 20 dakikalık, 1 saatlik vb. muhtelif sürelerden oluşuyor. Ben ekseriye 1,10 PLN olan 20 dakikalıklardan kullanıyordum ya da yürüyordum. İnsanlar burada yürümekten pek haz almıyor. Birgün Carrefour'a gidecek oldum. Yolda nasıl gidebileceğimi sorduğum iki öğrenci "çok uzak orası nasıl yürüyerek gideceksin, delirdin mi" dedi. Yürüdüğüm mesafe yaklaşık 30 dakikaydı :) Otobüslerde muavin filan yok :) Şöför amcalar ya da teyzeler de bilet toplama işiyle ilgilenmiyor. Bu işi rutin kontroller aracılığıyla kondüktör abiler yapıyorlar. Şansınızı "belki kondüktör binmez" deyip zorlamayın zira denk gelir de yaklanırsanız yaklaşık 50 YTL ceza alırsınız. Tavsiyem gidip 3 ya da 6 aylık paso alıp rahat etmenizdir zira bu uzun süreli pasolar oldukça uygun. Örneğin 3 aylık bir pasoya 50 YTL ödüyorsunuz ve 3 ay boyunca tramvay ve otobüslere dilediğiniz kadar binebiliyorsunuz. Pasoyu şehrin muhtelif yerlerinden alabilirsiniz. Bir tanesi merkez tren garına dönen kavşağın ordaki KFC restorantının oradaydı. Ben sık sık yürümenizi de tavsiye ederim böylece şehri biraz daha yakından tanıyabilirsiniz.

Ulaşım hususundaki diğer güzel bir nokta ise ucuz taksi tarifeleri. 1.5 yada 2 YTL'den açılan taksimetreler cebinizi yakmıyor. Çok aceleniz varsa taksi kullanmaktan çekinmeyin. Dünyanın her yerinde olduğu gibi burada da az sayıda uyanık şöför mevcut. Fakat muhtemelen yolun uzatılma durumunda müdahale edemeyeceksiniz. Endişelenmeye gerek yok en fazla 1-2 YTL fazladan ödersiniz bu nadir durumlarda. Geceleri 'alemlere akarken' taksi olayından bir hayli hoşnut kalıyorsunuz :) Taksilere en fazla 4 kişi alınıyor. Öyle "Biz arkaya sıkışırız abi" gibi beyhude çabalara girmek fayda sağlamayacaktır. Eğer 4 kişiden fazlaysanız ya taksi çağırırken özellikle büyük araç talep ediyorsunuz ya da gruplara ayrılıp farklı taksilerle mekana gidiyorsunuz. Adam başı 2-3 YTL karşılığında mekana ulaşıyorsunuz. Oh oh ne ala...ne ala... :)

Bütün bunlara ek olarak bir de feribot seferleri var. Benim kullanmışlığım yoktu ama ilgilenenler için bazı durumlarda alternatif olabilir. Mesela İrlanda ve İskandinav ülkelerine deniz yoluyla gidebilirsiniz.

EĞLENCE

Ve geldik beklenilen bölüme : eğlence mekanları :) Şehir küçük olmasına rağmen çok sayıda disko, pub, bar ve kulüple biz gençlere neşe dağıtıyor :) Nereye gitseniz bir eğlence mekanı bulmanız mümkün. Eğlenmeyi seven bir millet olduklarından "bu gece barda gönlüm hovarda" nidalarıyla her akşam başka bir mekana gidiyor insanlar. Her mekanın öğrenciler için özel bir günü var ve o günlerde öğrenciler giriş parası ödemiyor ve içkileri indirimli alıyorlar (gerçi giriş parası dediğin en fazla 5 YTL oluyor). Ben hayatımda bu kadar eğlendiğimi ve bu kadar az para ödediğimi hatırlamıyorum. İçerde açtırdığımız bir 70 cl vodka ve 1 litre tonik için 30 YTL gibi komik bir fiyat ödedik. Animasyon filan da cabası :) Hot Magazine adında aylık bir dergi var. İçerisinde Szczecin'deki eğlence mekanlarının 1 aylık programı yer alıyor ve bu da size seçim aşamasında rahat bir soluk aldırıyor. Bu dergiyi şehirdeki pek çok mağazadan ya da gittiğiniz ilk bardan temin edebilirsiniz. http://www.hotmag.pl/

Uzun uzadıya bütün mekanların isimlerini vermeyeceğim zaten siz orda hepsine tek tek gidersiniz fakat benim fazlasıyla hoşuma giden bir kaç tanesinden bahsetmek isterim.

Alter Ego

Elektronik müzik tutkunlarının buluştuğu,içeride çalan Drum & Bass parçalar ve nezih müşteri kitlesiyle benim en sevdiğim mekandı Alter Ego. Kapıda ki adamlarla ilk günden arkadaş olduk. Adamlar tarih ve İngilizce bilecek kadar eğitimli tiplerdi. Osmanlı'nın Lehistan'ı Ruslar ve Almanlar ve hatta bütün dünyanın yok saydığı bir anda bağımsız bir ülke kabul etmesinden, dünya savaşlarından, komünizmden, soğuk savaştan ve sinemadan konuştuk ( o sıralar Oscar Törenin'de 'en iyi yabancı film' dalında kaybetmenin burukluğunu yaşayan Andre Wajda'nın 'Katyn' filmi gündemdeydi) . "Korumalık yapmak zor iş be" gibi gafil bir cümlemin ardından adamlar "biz koruma değil seçiciyiz" demişti. İçerde biraz vakit geçirdikten sonra bunu anlamak pek güç olmamıştı :) En ufak bir huzursuzluk bile yaşanmıyor içeride. Kızlara taciz edercesine asılan hanzolar, en ufak bir şeyde kavga çıkaran dingiller ve bilimum haşere bu mekanda bulunmuyor. Ve içerdeki herkes az çok birbirini tanıyor. Gidip bara oturun ya da bir köşede içkinizden yudumlayıp pisti seyredin muhakkak yanınıza birisi yaklaşıp sizinle sohbet etmek istiyor. Ayrıca içeride vejeteryan yemekleri de mevcut. Hemen burun kıvırmayın zira bir hayli etçil olan bana bile "ben ömrümde böyle enfes birşey yemedim" dedirten yemekleri vardı.

http://www.alterego.art.pl/

Rocker Club

Kapısındaki tiplerden pek haz almasam da içerideki eğlenceden hoşnut olduğum bir mekandı. En fazla animasyon yapılan mekanlardan biri diyebilirim burası için. Çeşitli konserler de oluyor. Dekorasyonda oldukça ferahlatıcı. Öğrenci günlerinde izdiham yaşanıyor ve Tarkan'ın Şımarık'ı DJ'in en sevdiği parçalar arasında. Ne zaman Şımarık çalsa 5 dakikalığına da olsa kendinizi özel hissediyorsunuz zira şarkının sözlerini bir tek siz anlıyorsunuz ve eşlik ederek Türk ve Tarkan'ın hemşerisi olduğunu belirtmenizin ardından insanların tebessümleriyle çevreleniyorsunuz :) Adından da anlaşılacağı üzere ekseriye Rock ve Alternatif çalınıyor. Önemli bir not: diğer birçok yerde olduğu gibi burada da spor ayakkabı ile içeri giremiyorsunuz, kapıdaki abilerden" yavaş hemşerim! spor salonu mu burası, içeride koşu bandı görüyor musun" uyarısını duyuyorsunuz ve üstelemeden gidip ayakkabınızı değiştirip geliyorsunuz :)

http://www.rocker.superhost.pl/rockerclub-pl/

Can Can

Tiyatro tasarımına sahip bir eğlence mekanı olan Can Can giriş ücreti en düşük olan yerlerden biri. Ayrıca vestiyer için para ödemiyorsunuz. Oldukça geniş ve ferah bir alan var içeride. İnsanlar tiyatro sahnesinde dansediyorlar izleyenlerin gözlerinin önünde. Orta alanda şık oturma grupları var. Erken gelip yer tutarsanız, dans ettikten sonra oturup arkadaşlarınızla sohbet edebilirsiniz. Kalabalık günlerde oluşan izdihamdan bara ulaşmak bir hayli zor oluyor. Ayak altı durmak istemeyenler için üst kat kurtarıcı rolünü üstleniyor.

http://www.cancan.pl/

Patio Club

Benim çok özel bulduğum mekanlardan biriydi. Bir parça Reina bir parça pub havası var. Pisti ayrı bir salonda. Böylece lavaboya filan gitmek istediğinizde danseden insanlara çarpa çarpa kendinize işkence etmiyorsunuz. House müzik çalınıyor. Diesel denim ve beyaz puma ayakkabı kombinasyonu kullanmak isteyen clubber arkadaşlar için güzel bir mekan :) Dışarıda güzel bir bahçesi var. Çok bunaldığınız bir an gelirse çıkıp nefes alabiliyorsunuz ya da kız arkadaşınıza gözlerden uzak ilan-ı aşk ediyorsunuz :) Bunların yanı sıra vestiyer mekanın oldukça geniş olan giriş bölümünde yer alıyor; böylece gecenin sonunda mekandan ayrılırken en ufak bir izdiham dahi yaşanmıyor.

http://wikimapia.org/3696550/pl/Patio-Club

Free Blues Club

Adından içeriği belli olan ve benim gibi ekseriye bu müzik türlerinden hoşlanan arkadaşlar için enfes bir mekan. Her hafta farklı konserler oluyor ve bu konserlere yerli grupların yanı sıra yabancı grup ve sanatçılar da geliyor. Ben oradayken gitarist Ray Wilson gelmişti.

http://www.freebluesclub.pl/

http://www.youtube.com/watch?v=uyXiE2QlojY

Bu mekanların yanı sıra alternatif eğlence mekanları da var. Örneğin nargile içebileceğiniz Sisha (nargileye bayılıyorlar) ve birkaç tane de karaoke kafe var. Ekseriye Cuma günleri karaoke geceleri düzenleniyor (bir sürü çirkin sesli adam ve kadın; nerden baksan yırtık bir kulak zarı).

Eğlence Mekanlarının Ortak Özellikleri

- Spor ayakkabı ile giremezsiniz

- İçeride bir kavgaya karışamazsınız (korumalar sorun çıkaran yabancıları pek sevmiyor. Benim gözümün önünde iki kere İtalyanlar'ı dövüp dışarı attılar. Hatta bu olayların sonrasında bir iki tane mekanda İtalyanlar'ın girişi yasaklandı :) Biz mülayim insanlar olarak tanındığımızdan bizi seviyorlar ve sorun yaşamıyoruz :)

- Yukarıda belirttiğim mekanların haricinde her yerde kavga çıkabilme ihtimali var. Biri size sataşsa bile sinirlerinize hakim olun. Ne demişler "ite dalaşacağına çalıya dolaş daha evladır"

- Fiyatlar her mekanda hemen hemen aynıdır.

- Çıkışta illa ki bol miktarda taksi bulunur. Vasıta sorunu yaşanmaz.

- Her mekanda vestiyer mevcuttur. Ceketinizi, atkınızı bırakmak için 1 ytl ücret ödersiniz.

Barlar sokağı olarak adlandırabileceğim Boguslawa Sokağı’nda muhtelif büyüklükte çeşitli barlar var. Şehirde bu tip mekanlara alternatif olan bol miktarda kafe ve pub da mevcut. Pomeryan Kalesinin hemen yanındaki jazz cafe, Odra nehrine karşı keyif yapabileceğiniz Cristoph Colomb (menüde Türk kahvesi de var ama fal bakan bir kadın yok :) , Galaxy Center'ın yanında bulunan binanın en üst katında yer alan ve şehri ayaklarınızın altına seren Cafe 22 ve Galaxy Center'ın girişinde yer alan Starbucks benzeri kafe siz ve arkadaşlarınız için eşref saatlerinizi yaşayabileceğiniz yerler olarak karşınıza çıkıyor. Benim en sevdiğim yer Kordeckiego yolu üzerinde bulunan Telia adındaki şirin kafeydi. İnanılmaz sıcak bir ortamı var. İçerideki görevliler güleryüzlü bunun yanısıra sundukları hizmet ve mekanın güzelliği yanında fiyatları oldukça makul. İllaki gidin derim ben.

Tek eğlence türü bara gitmek değil elbette. Şehirde farklı kültürel aktivitelerde düzenlenmekte. Örneğin Szczecin Filarmoni Orkestrasını muhakkak dinlemenizi tavsiye ederim. Bir de ‘dünyanın ilk sinema salonu’ olarak Guiness Rekorlar Kitabı’na giren 1909’da Alman idaresi altında bulunan şehirde Helios adıyla açılan ve günümüzde hala Pionier adıyla hizmet veren bir sinema da var. Bu sinema salonunun beyaz perdesine karşı oturup 'geçmişin tozlu sayfaları'na dokunabilmenin keyfini çıkarabilirsiniz. Hele bir de Casablanca oynuyorsa, işte o zaman keyfinize diyecek yok :) (bir Ayhan Işık filmi de fena olmazdı hani :)

İNSANLAR

Szczecinliler sıcak kanlı tipler. Özellikle de gençler. Kızlar erkeklere oranlara daha sosyal. Zaten şehirde de kadın egemenliği var. Kadınlar her meslek koluna hakim. Nereye gitseniz kadınlar var. Tramvayda vatmanların büyük bir çoğunluğu kadın. Otobüs şöförlüğü yapanlar da var. Büfelerin neredeyse tümünde kadınlar çalışıyor. Erkekler biraz pasif gibi. Kolay diyalog kuramıyorsunuz. Tabi ne zamana kadar? Elbette vodkalar kadehlere dolana kadar. İçtikleri zamanlarda erkekler de kadınlar kadar konuşkan oluyor. Tabi istisnai tipler de var. İyi niyetli bir insansanız ve insanlar bunu görebiliyorsa çok sayıda yeni arkdaş edinebilirsiniz. Şehir nüfusundaki kadın üstünlüğünün nedeninin erkek nüfusunun daha iyi işlerde çalışmak için İrlanda, İtalya, Almanya ve Amerika gibi ülkelere göçmesinden kaynaklı olduğunu söyleyebiliriz. Dublin'in yarısının Polonyalı'lardan oluştuğunu söyleyenler var :) Dazlaklardan her yerde olduğu gibi burda da uzak durmak gerekiyor. Eğer karşınızdan kel, bol jean pantolon ve spor ayakkabı giyen biri gelirse göz göze gelmemeye çalışırsanız, çıkması düşük bir ihtimal olarak görülebilecek bir sorunu engellersiniz. Leh kadınlar gerçekten inanılmaz güzeller. Sırf sarışın ve renkli gözlü olmaları değil bahsettiğim, ayrıca suratları kalemle özenle çizilmiş gibi. Malzemeye acınılmamış yani :) Yalnız sakın Polonya’da kadınlara Rus muamelesi yapmaya kalkışmayın. Leh kadınları kesinlikle kolay değiller ve sandığınızdan daha duygusallar. Herşeyden önce karşısındakini tanımak istiyorlar. Sadakatlerine edecek tek kelimem dahi yok. Eşlerine bu denli düşkün kadınlar dünyanın başka bir yerinde yoktur sanırım. Geyşa tanımlamasına tam anlamıyla oturtabiliriz Leh kadınlarını. İlk Türk devletlerindeki kuvvetli kadın tipindeler ve hem güzel hem akıllı olmanın mümkün olabileceğinin elle tutulur gözlü görülür kanıtı Polonyalı kadınlar. Elbette istisnalar da var ama genel kaideyi bozamıyorlar.

DİN

Polonya insanı din konusunda tutucu olabiliyor. Koyu Katolikler ve bunda Vatikan’a bir Papa göndermelerinin önemli bir payı olduğunu söyleyebiliriz (şehirde geçirdiğim ilk gün içinde Ağca'nın Papa'yla yaptığı görüşmenin fotoğrafını oldukça büyük bir reklam panosunda gördüm). Malesef Müslümanlar hakkında ön yargılar mevcut. Türkler için pek sorun yok gibi. Biz görünüş itibarı ile Arap'lara pek benzemediğimiz için insanlar bizden uzaklaşmak istemiyor. İslam ile ilgili sıkı sorulara hazırlıklı olmak gerekiyor. Tabi Ermeni ve Kıbrıs sorunları hakkında da donanımlı olmak gerekiyor. Önyargıları gidermek bir yerde boynumuzun borcu. Fakat sizi tanıyıp sevdikleri zaman bütün duvarlar yıkılıyor, sınırlar ortadan kalkıyor ve sizi benimsiyorlar. Ben Noel tatilinde bomboş yurtta oturmak yerine kendisinin davetiyle kız arkadaşımın evine gitmeye karar verdim. Biraz heyecanlandım elbette zira katolik bir ailenin evinde Noel ziyaretine gelen bir Müslüman Polonyalılar için pek alışıla gelmiş bir durum değil. Herşeye rağmen beni çok kibar karşıladılar. İlk başlarda biraz mesafeli davransalar da 2 saat sonra beni çok sevdiler. Hatta son derece tutucu olan büyükanne bile benle şakalaşıp durdu. İkide bir domuz etini gösterip "hıımmmm… enfes! Sen de ister misin” diyordu :)Ben de hemen Ucuz Roman alıntımı yapıp "kendi pisliğine duyarsız hayvanın eti yenir mi nineciğim" diyerek anında bertaraf ediyordum bu saldırıları :) Antalya'da tatil yapan annenin ön yargısı biraz daha fazlaydı ama yadırgayamadım. Kadıncağız bütün tatili boyunca Antalya'da ki turizm düşmanı hanzoların sürekli olarak sözlü tacizine uğradığı için çok normal geldi tutumu. Babasının 11 yıl Amerika'da yaşamış olması beni sevindirmişti ama İngilizce seviyesi 50 kelime olunca hayal kırıklığına uğradım. Sen git Amerika'da Polonyalı mahllesi kur oradan dışarıda çıkma! Nevar ki vodka iletişimi hızlandırdı bir süre sonra tabi :) Kaldığım 3 gün boyunca inanılmaz güzel ağırlandım. Çok misafirperver insanlardı. Sürekli olarak "aç mısın" diye sordular ve tavırları bir annenin “zayıflıktan kırılacaksın. Ye bakim şu lokmayı da” tutumundan farksızdı. İkram ikram üstüne. Yiyip içmekten kendimden geçtim :)

Noel tatilinde öğrendiğim ilk şey, bizde bilinenin aksine Hristiyanlar’ın bu tatillerinde hindi yemedikleri gerçeği oldu. Noel boyunca balık dışında hiç bir et yenilmiyor ve alkol tüketilmiyor. Gerçi aile reisimiz pek dindar olmadığı için vodka ilk günün sonunda masadaki yerini aldı :) O akşam kız arkadaşımın kuzeni Ania ve eşi Michal da yemeğe geldi. Ania’nın bana bakışını anlatamam. Kadıncağız hayatında ilk defa gördüğü bir yaşam formuna bakar gibi her hareketimi takip etti gece boyunca. Bir ara "bööö!" deyip korkutmak aklımdan geçmedi desem yalan olur :) Michal gecenin sonunda evden ayrılırken içtiği yarım şişe vodkanın da etkisiyle benimle kardeşiyle kucaklaşır gibi kucaklaşıp ayrıldı :) Bizi 20 yıllık ahbap sanırdınız o sahneyi görseydiniz :) Noel'in ilk akşamı ben de aile ile birlikte kiliseye gittim. Kız arkadaşıma "kapıya yakın duralım. Nasıl olsa 10 dakika sonra çıkarız" dedim. İlk 15 dakika kendimi camideymiş gibi hissettim. Herkes ilahiler söyleyip dua ediyordu. Oldukça ruhani bir hava vardı diyebilirim. Tabi 15 dakika sonunda Papaz Lehçe vaaz vermeye başlayınca ben hemen kirişi kırma isteğiyle tepeden tırnağa sarsıldım. Fakat kapıya yakın durmak suretiyle almış olduğum önlem pek işe yaramadı. Hani biz Cuma namazına gidince kalabalık bazen kaldırıma taşıyor ya aynen öyle bir durum oldu. Kapının ağzı öyle dolmuştu ki adım atmak mümkün değildi. Milleti ite kalka bin bir özürle kapıya ulaşıp dışarı çıktık ve kendi halimize epeyce güldük. Dışarı çıktığımızda kilisenin duvarını vodka masası olarak kullanmak suretiyle sembolik isyan içerisinde bulunan takım elbiseli gençler ilginç bir görüntü sergiliyordu doğrusu. Bir an "Allah'tan korkun ulan, çarpılacaksınız. Tövbe tövbe" diyesim geldi :) Benim için Ramazan bayramını andıran 3 gün geçirdim ve Polonya'da misafirperverliği son haddinde yaşamanın keyfiyle şehir merkezine geri döndüm.

KURALLAR

- Sokakta, parkta içki içilemez. "Ne de olsa burası Avrupa, hadi fondip baba" gibi boş boğaz bir felsefe karakolda noktalanır. Polisler bir hayli sert olabiliyor. Bir akşam parkta günün en sakin anlarını yaşarken bir sarhoşu ekip arabasına bindirişlerini gördüm ve “pes” dedim.

- Biletsiz ya da pasosuz ulaşım araçlarına binilemez. Aksi taktirde 50 YTL ceza.

- Kırmızı ışıkta yayalar karşıdan karşıya geçemez. Aksi takdirde anında 25 YTL ceza.

- Öğrenci iseniz yutlara 22.30'dan sonra arkadaş getiremezsiniz ya da misafir olarak giremezsiniz. Fakat 22.30'dan önce gidip orada sabahlayabilirsiniz :)

- Yine öğrenci yurtlarında odalarda sigara içemezsiniz. Yangın sensörleri anında alarm veriyor. Denemesi bedava :)

ERASMUS ÖĞRENCİLERİ VE SZCZECIN

Türkiye’den çıkıp Polonya’ya gelenlerin muhtemelen Varşova ya da Krakov’u kısa süreli, yani tatil amaçlı ziyaret edecek turistler olduklarını bildiğimden bu bölümü de erasmus öğrencileri için küçük bir seyehat rehberi kıvamında yazıma ekleyeyim dedim. Şehre gelen yabancıların % 90’ı Erasmus öğrencisi. Yazımın bu bölümüne dikkat kesilmiş iseniz muhtemelen sizde Erasmus öğrencisisiniz :) Öncelikle çok eğleneceğinizi söylemek istiyorum. Çok güzel bir dönem geçireceksiniz Szczecin’de. İlk saatlerinizde biraz zorlanabileceğinizi düşündüğüm için bir kaç işinizi kolaylaştırabilecek bilgi vermek istiyorum. Birçoğunuz havayolu ile Varşova aktarmalı geleceksiniz. Yolculuğa üzerinizde metal olmadan çıkmanız sizin için iyi olacaktır. Havalanında iki saat kemeri, ayakkabıyı, telefonu, çakmağı vs. tek tek çıkarmak sizi çileden çıkarır. Valizlerinizi 25 kg aşmayacak şekilde ayarlayın. Yanınıza bir sırt çantası ve dizüstü bilgisayar ya da müzik enstrümanı alabilirsiniz. Sırt çantanıza kesinlikle 100 ml’den fazla sıvı içeren şişe koymayın yoksa havalanında bırakmak zorunda kalırsınız (benim birkaç parça gitmişti bir anlık gafletimden ötürü, inanın hoş olmuyor : ) Bir de valizinize şampuan, diş macunu vs koymayın; boşuna kendinize yük çıkarmayın. Yurda yerleştikten sonra çıkar alırsınız marketten. Varşova’ya indiğinizde iç hatları bulmak husunda biraz acele etseniz iyi olabilir. Her ne kadar uçak sizi bırakıp gidecek olmasa da insanları bekletmek size karşı muhtemel bir sinir dalgası ve patlaması yaratabilir. İner inmez görevlinin birine iç hatlara nasıl gideceğinizi sorarsınız ve o da size çıkış kapısını gösterirken, binanın dışına çıkıp sola dönmeniz gerektiğini ve iç hatlar kapısının 20 metre kadar ileride olduğunu söylecektir ve yine muhtemelen siz dışarıda yine de birine sormak isteyeceksiniz. Soru soracağınız kişinin genç olmasına dikkat edin. Polonya’da genellikle gençler İngilizce’yi konuşabiliyor. Szczecin havaalanına indiğinizde işlemleriniz bitince ilk yapacağınız işlem havaalanı içinde bulunan döviz bürosunda 20 Euro (fazlasına kesinlikle gerek yok) bozdurmak olsun. LOT (Polonya Hava Yolları) ile gelenler için şehir merkezine ulşamak açısından herhangi bir sorun yok çünkü sizi şehre götürecek ücretsiz servis kapıda bekliyor olacak. Diğer bir firma ile gelen olursa Follow-Me şirketinin servis araçları 10 PLN yani 5 YTL’ye şehir merkezine yolcuları taşımakta. Yerleştirilebileceğiniz iki tane muhtemel yurt var. Dom Marynarza (http://www.us.szc.pl/dom/?xml=load_page&st=9063) ya da Dom Kordecki (http://www.youtube.com/watch?v=GLnH4ExJUEo&session=A3VJZMDFe6W7Yfj8-J0Nn7MHJxMJAI_dFl918XxzmYd5QJXnCzG8bOVVyEMj02c7SrxopuLKB86T0VoCnozLk06_qraDu7Tb3TnpqwMNjpCav5jociolRt3FE9VVl-xhXKTLhOkyX07oCnUKhHPLiTr0oP4yj5nyPCq0VjHh4dTDtqMYl0YDnFJCC3sxRoq2IiVi1d3n5_w2Dfe6yqqdvrLcNcDr55jfcLYDaWtWFpflj7eB6f8nk6sBf-ww34pCSjlJikIK_c1W6waVk6SdzQ== ) . Yola çıkmadan önce muhakkak Szczecin Üniversitesi’nin Erasmus Ofis’inden bir mail gönderilecektir ve bu mailde yurtta kalmak isteyip istemediğiniz sorulacaktır. Bu maili cevaplamak size avantaj sağlayacaktır. Ben şehir merkezinde tek kişilik odada kalmak için ricada bulunmuştum ve bana ona göre yurt ayarlamışlardı. Dom Marynarza’da kalanlar nispeten daha şanslı. Zira bu yurt hem şehir merkezinde hem de otelden bozma olduğu için daha derli toplu. Dezavantajı mutfağın odada değil her katta bir tane ortak olması (1.Katta hiç yok), avantajı ise tek kişiliklerde buzdolabı olması ve her odada telefon bulunması. Bu yurdun resepsiyon görevlileri İngilizce konuşabiliyor bu da sizin işinizi kolaylaştıracak bir husus elbette. Bu yurdun yakınında Galaxy Center var ve içerisindede Real Hiper Market bulunmakta. İşte bu noktada beyninizin içinde hücum borusu çalacak. İlk önce “kantor” olarak adlandırılan ve Galaxy Center’ın girişinde mevcut olan döviz bürosuna ve sonrasında da şampuan, traş köpüğü, sabun vs almak için Real’e hücum. Dom Kordecki’de kalacak olanlar üzülmesin. Oranın da kendine göre avantajları var. Bir kere odalar daire şeklinde. Her dairede bir tek kişilik bir de çok kişilik oda bulunmakta :) Ayrıca içeride size özel mutfağınız ve elbette ayrı ayrı hem tuvaletiniz hem de banyonuz olacak. Dom Marynarza’da ikisi bir arada ve küçük olduğu için temizliği sıkıntılı oluyor. Bana denk gelmedi ama Dom Kordecki’nin kat partileri hususunda bir ünü var. Bu yurtta kalan tipler eğlenceye daha bir düşkün sanki. Doğru kata düşerseniz her akşam bir kat partisine katılabilirsiniz. Dezavantajı nedir peki? Eh bu kadar eğlenceli adamın bir arada kaldığı yer bir parça gürültülü oluyor ama siz zaten erasmusçu olduğunuz için geceleri uyuyacağınızı sanmıyorum :) Önemli bir noktada yatak konusu. Gerekli formları doldurup yurda yerleştikten sonra hemen kışla zihniyetiyle aşağıdaki depoya inip yastık, yatak örtüsü vs alacaksınız. Yatak dediysem öyle full ortepedik yatak değil. Bildiğiniz sünger yatak. Beliyle ya da boynuyla ilgili sorunu olan arkadaşlar gitmeden önce muhakkak mail atıp rahatsızlığını belirtmeli ve yaylı yatak bulunan bir odada kalmak istediğini -rica etmek suretiyle- belirtmelidir. Kordecki’de yaylı yatak yok ama Marynarza’da mevcut. Kordecki’nin yanında ise Turzyn Alış veriş merkezi ve içinde de Carrefour bulunmakta. Sizin vakit kaybetmeden gideceğiniz yer burası. Dışarıda yemek yiyelim düşüncesine hiç kapılmayın. Carrefour’da çok uygun fiyatlarda kapkacak mevcut. Oradan kapkacağınızı alıp doğrudan mutfağınızda damak tadınıza uygun yemekler yapmak akılcı olacaktır. Yine bu yurdun yanında bir de pazar bulunmakta oradan hemen kendinize bir çift çin malı terlik alın. Yerlerde halı filan yok. Kordecki’de dairelerde buzdolabı olmadığı için biraz sıkıntı yaşayabilirsiniz. Kış döneminde gidenler pencere pervazlarını kullanarak sorun yaşamayacaklardır. Yaklaşık 100 YTL’ye ikinci el bir buzdolabı alın mis gibi kullanın derim ben. “Ona para, buna para” diye söylenmeyin; bu rakamlar gözünüze büyük görünse de 3-4 kişi birlikte yapacağınız harcamalar oldukları için aslında sizin mali dengenizi bozmayacaklardır. Ayrıca bir nevi tatile çıkıyorsunuz bari biraz lüksünüz olsun :) Bütün yutlarda odalarda sınırsız 24 saat internet bağlantısı mevcut (wireless yok). Buna ek olarak İki gün öncesinden gidip listeye isminizi yazmak suretiyle arzu ettiğiniz bir tarih ve saat için randevu alıp yurttaki mevcut çamaşır makinelerini de ücretsiz olarak kullanabiliyorsunuz. Çamaşır makinelerini kullanım sürenizin 2 saati geçmemesi gerekiyor.

Fakültelerde de ücretsiz olarak kullanabileceğiniz bilgisayarlar var (çıktı almak ve fotokopi çektirmek Türkiye'ye göre biraz daha pahalı). Yolculuk yorgunu olarak geçireceğiniz gecenin ardından ertesi sabah Erasmus ofisine gideceksiniz ve çeşitli hususlarda bilgilendirileceksiniz. Size bölüm başkanıyla toplantı ayarlanacak ve size söylenilen tarihte okula gidip hem hocalarla tanışacaksınız hem de pasaport fotokopisi ve fotoğraflarınızı öğrenci işlerine teslim edeceksiniz ki size indirim sağlayacak (trende, tramvayda, otobüste %30, bar girişleri beleş) öğrenci kimlikleriniz bir an önce çıkabilsin. Bu işlemler çok hızlı gerçekleşmeyebilir. Polonya'da memurlar biraz ağırkanlı olabiliyor. Telaşa lüzum yok. En geç 2 hafta içinde kimlikleriniz elinize geçecektir. İki farklı binada dersleriniz olacak. Birincisi Sosyal Bilimler Fakültesinde bölüm binası ikincisi ise Lehçe kursu alcağınız Edebiyat Fakültesi binası (Dom Kordecki’ye çok yakın). Son olarak gitmeden önce yön sorma, selam verme gibi temel cümlelerin Lehçe’sini internetten öğrenin. Sosyal Bilimler Fakültesine 61 ve 81 no'lu meşhur körüklü otobüslerle ulaşabilirsiniz.

Önemli sayılabilecek başka bir konu da cep telefonu hattı. Era, Plus ve Orange gibi GSM operatörleri Polonya'da hizmet vermekte. Szczecin'de öğrencilerin büyük bir bölümü Orange kullanmakta. Ayrıca bu GSM operatörünün tarifeleri de diğerlerine nazaran daha hesaplı. Kontörlü kartlarla ilgili sinir bozucu şey ise 5 ya da 10 PLN yüklediğinizde sadece 1 hafta kullanım hakkı kazanıyorsunuz. Siz muhakkak 6 ay süre geçerli olabilecek bir bakiyede yükleme yapın. Yani 30 Euro tutarında (Polonya parası ile yaklaşık 100 PLN) bir yükleme yapın 6 ay kafanız rahat etsin. Üstelik bu tip bir meblada yükleme yapıldığında hem bedava dakikalar kazanacaksınız hem de dakika bazında konuşma ücretinizde çok ciddi bir indirim olacaktır.

Çağımızın cevapsız kalan tek sorusu: Erasmus öğrencisi Szczecin'de aylık ne kadar para harcar?

Cevap: Szczecin'den hiç çıkmayacak ve partilere belli günlerde katılacak kişiler Ulusal Ajans'tan gelen parayla rahatça geçinebilirler. Gezmek, tozmak, coşmak ve tozutmak, bunların yanısıra da üniversite öğrencilerin çevre ülkelerin başkentlerine düzenlediği gezilere katılmak isteyen, "Bas bas paraları Leyla'ya..Bi daha mı gelecez dünyaya" nidaları atan er ya da hatun kişi aylık 500 Euro'yu gözden çıkarmalıdır. "Sınır tanımam, sınırları aşarım, ülkeden ülkeye konarım" diyenler için bu rakam 600-700 Euro'ya çıkmaktadır.

Kalacağınız süre içerisinde yukarıda belirttiğim kurallara muhakkak uymanızı öneririm. Şimdiden iyi tatiller diliyorum size :)